تقوا

author

  • مطهری, آیت‌اله مرتضی
Abstract:

تقوا   شهید آیت‌اله مرتضی مطهری     این کلمه از کلمات شایع و رایج دینی است، در قرآن کریم به صورت اسمی و یا به صورت فعلی زیاد آمده است، تقریباً به همان اندازه که از ایمان و عمل نام برده شده و یا نام نماز و زکوه آمده و بیش از آن مقدار که مثلاً نام روزه ذکر شده، از تقوا اسم برده شده است. در نهج البلاغه از جمله کلماتی که زیاد روی آنها تکیه شده کلمه تقواست، همچنین خطبه‌ای طولانی هست به نام خطبه متقین. این خطبه را امیرالمؤمنین در جواب تقاضای کسی ایراد کرد که از او خواسته بود توصیف مجسم کننده‌ای از متقیان بکند، امام ابتدا استنکاف کرد و به ذکر سه چهار جمله اکتفا فرمود ولی آن شخص که نامش همّام بن شریح بود و مردی مستعد و برافروخته قانع نشد و در تقاضای خود اصرار و سماجت کرد. امیرالمؤمنین (ع) شروع به سخن کرد و با بیان بیش از صد صفت و ترسیم بیش از صد رسم از خصوصیات معنوی و مشخصات فکری و اخلاقی و عملی متقیان سخن را به پایان رسانید. مورخان نوشته‌اند که پایان یافتن سخن علی همان بود و قالب تهی کردن همام بعد از یک فریاد همان. مقصود این است که این کلمه از کلمات شایع و رایج دینی است. در میان عامه مردم هم این کلمه زیاد استعمال می‌شود. این کلمه از ماده «وقی» است که به معنای حفظ و صیانت و نگهداری است، معنای «اتقاء» احتفاظ است. ولی تا کنون دیده نشده که در ترجمه‌های فارسی این کلمه را به صورت حفظ و نگهداری ترجمه کنند، در ترجمه‌های فارسی اگر این کلمه به صورت اسمی استعمال شود مثل خود کلمه «تقوا» و یا کلمه «متقین» به پرهیزکاری ترجمه می‌شود: مثلاً در ترجمه «هدی للمتقین» گفته می‌شود: هدایت است برای پرهیزکاران و اگر به صورت فعلی استعمال شود خصوصاً اگر فعل امر باشد و متعلقش ذکر شود به معنای خوف و ترس ترجمه می‌شود مثلاً در ترجمه «اِتقُوا الله» یا «اِتقُوا النّار» گفته می‌شود از خدا بترسید.   البته کسی مدعی نشده که معنای تقوا ترس یا پرهیز و اجتناب است، بلکه چون دیده شده لازمه صیانت خود از چیزی ترک و پرهیز است و همچنین غالباً صیانت و حفظ نفس از اموری ملازم است با ترس از آن امور چنین تصور شده که این ماده مجازاً در بعضی موارد به معنای پرهیز و در بعضی موارد دیگر به معنای خوف و ترس استعمال شده است و البته هیچ مانعی هم در کار نیست که این کلمه مجازاً به معنای پرهیز و یا به معنای خوف استعمال شود، اما از طرف دیگر موجب و دلیلی هم نیست که تاکید کند که از این کلمه یک معنای مجازی مثلاً ترس یا پرهیز قصد شده، چه موجبی هست که بگوئیم معنای «اتقُوا الله» این است که از خدا بترسید و معنای «اتقُوا النار» این است که از آتش بترسید، بلکه معنای این گونه جمله‌ها این است که خود را از گزند آتش حفظ کنید و یا خود را از گزند کیفر الهی محفوظ بدارید، بنابراین ترجمه صحیح کلمه تقوا «خود نگهداری» است که همان ضبط نفس است و متقین یعنی «خود نگهداران». .............

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

آثار تقوا

آثار تقوا   شهید آیت‌اله مرتضی مطهری�    دو اثر بزرگ تقوا   در این مقاله راجع به دو اثر مهم که در قرآن مجید برای تقوا ذکر شده بحث می‌گردد: اول روشن‌بینی و بصیرت است که در آیه 29 از سوره انفال می‌فرماید: « اِنْ تَتّقوُا الله یَجْعَلْ لَکُمْ فُرقاناً» یعنی اگر تقوای الهی داشته باشید خداوند برای شما مایه تمیز و تشخیص می‌دهد و دیگری حل شدن مشکلات و آسان شدن کارها و بیرون آمدن از تنگناها و مضایق است که در سوره طل...

full text

بررسی نقش تقوا در بهبود عملکرد کارکنان

هدف: هدف از این پژوهش، مطالعه و بررسی نقش تقوا در بهبود عملکرد کارکنان بود که برای رسیدن به آن، یک فرضیة اصلی و چهار فرضیة فرعی بر اساس پنج متغیّر شناسایی‌شده در مطالعات اکتشافی، تدوین شد. روش: جامعة آماری پژوهش، کارمندان سازمان تأمین اجتماعی شهرستان اراک و نمونة آن، 141 نفر از کارمندان سازمان مزبور بود که به صورت تصادفی انتخاب شدند. به منظور پاسخگویی به سؤالات و آزمون فرضیه‌های تحقیق، دو پرسشنا...

full text

تحلیل معنایی درجات تقوا در نهج البلاغه

واژه تقوا در نهج البلاغه پس از قرآن، از جمله واژه‌های کلیدی است که می‌تواند نقش تعیین کننده‌ای در سازندگی انسان داشته باشد. از ویژگی های مهم واژه تقوا در طرح معنایی، طرح شبکه‌های معنایی آن است که در هر متن با تحلیل زبان‌شناسی آن شبکه‌ها می‌توان به افق‌های تازه‌ای در لایه‌های معنایی تقوا رسید. مقایسه میان مختصات معناشناختی قرآن و نهج‌البلاغه پنجره‌های جدیدتری را بر روی پژوهشگران باز می‌کند. در ا...

full text

آثار و پیامدهای تربیتی تقوا

تربیت انسان از موضوعات مهم هر مکتب است، اما مکتب اسلام به این موضوع عنایت ویژه دارد به طوری که خداوند که رب العالمین است، پیامبران از جمله پیامبر گرامی اسلام را با کتاب تربیت یعنی قرآن کریم فرستاده و امامان معصوم (ع) را پس از پیامبر (ص) تعیین نموده تا به امر مهم تربیت بپردازند و روش های صحیح و عوامل مهم و موثر در تربیت را معرفی کنند. از جمله مهمترین عوامل تربیت، تقواست، که در آیات و روایات بر آ...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 22  issue None

pages  5- 8

publication date 2010-08

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

No Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023